Odrzucenie spadku to decyzja, którą spadkobierca może podjąć w określonym czasie i zgodnie z obowiązującą procedurą. W praktyce coraz więcej osób decyduje się na złożenie stosownego oświadczenia nie w sądzie, lecz u notariusza. Jest to rozwiązanie wygodne, szybkie i pozwalające uniknąć formalności związanych z postępowaniem sądowym. Odrzucenie spadku u notariusza ma taką samą moc prawną jak orzeczenie sądu, o ile zostanie dokonane w przewidzianym terminie i przy zachowaniu wymogów ustawowych.
Na czym polega odrzucenie spadku u notariusza i kto może to zrobić?
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego spadkobierca ma sześć miesięcy od chwili, gdy dowiedział się o tytule swojego powołania do spadku, na złożenie oświadczenia o jego przyjęciu lub odrzuceniu. Oświadczenie o odrzuceniu spadku może zostać złożone przed sądem albo właśnie u notariusza. W tym celu należy umówić się na wizytę w kancelarii notarialnej, przedstawiając dokument potwierdzający zgon spadkodawcy (akt zgonu) oraz dane osobowe wszystkich znanych spadkobierców. Sam akt notarialny obejmujący odrzucenie spadku ma charakter dokumentu urzędowego i jest nieodwołalny, co oznacza, że po jego złożeniu nie można się już z tej decyzji wycofać. Warto mieć świadomość, że oświadczenie złożone przez jednego spadkobiercę wpływa na kolejność dziedziczenia i może powodować przejście obowiązku na jego dzieci lub dalszych krewnych.
Dlaczego warto zdecydować się na notarialną formę odrzucenia spadku?
Odrzucenie spadku u notariusza pozwala uniknąć konieczności składania wniosku do sądu i oczekiwania na wyznaczenie terminu posiedzenia. Dzięki temu możliwe jest szybkie załatwienie formalności, często nawet w ciągu jednego dnia. Notariusz sporządza akt notarialny i przekazuje go do sądu rejonowego właściwego dla miejsca otwarcia spadku. Koszty usługi notarialnej są określone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości, a ich wysokość zależy m.in. od liczby osób składających oświadczenie. Co ważne, notariusz przed podpisaniem aktu dokładnie informuje o konsekwencjach odrzucenia spadku, w tym o skutkach podatkowych i przejściu prawa do dziedziczenia na dalszych członków rodziny. Tego rodzaju wsparcie merytoryczne zwiększa bezpieczeństwo podejmowanej decyzji i chroni przed nieświadomym przyjęciem spadku z długami.
Co dzieje się po złożeniu oświadczenia o odrzuceniu spadku?
Po podpisaniu aktu notarialnego dotyczącego odrzucenia spadku notariusz przesyła stosowną informację do sądu spadku, który prowadzi rejestr oświadczeń spadkowych. Oświadczenie to wywołuje skutki prawne z chwilą jego złożenia i nie może zostać cofnięte. W praktyce oznacza to, że osoba, która odrzuciła spadek, zostaje wyłączona z kręgu spadkobierców ustawowych lub testamentowych. W jej miejsce wchodzą kolejne osoby przewidziane przepisami o dziedziczeniu, najczęściej dzieci osoby odrzucającej spadek. Jeśli one również nie chcą dziedziczyć, każda z nich musi złożyć oddzielne oświadczenie w odpowiednim terminie. Niedopełnienie tych formalności może skutkować nieświadomym przejęciem długu spadkowego.
